Crazywise. Gek…of wijs? De traditionele wijsheid van inheemse culturen is vaak in tegenspraak met westerse opvattingen over de geestelijke gezondheid. Is het een uitnodiging tot transformatie of betreft het gewoon een ‘gebroken brein’? De documentaire Crazywise onderzoekt wat er kan worden geleerd van mensen over de hele wereld die hun psychologische crisis hebben omgezet in een positieve, transformerende ervaring.

Een documentaire die aanzet tot nadenken over de westerse benadering van geestelijke gezondheid en het streven naar ‘normaliteit’ dat daarin centraal staat. De documentaire nodigt uit om op een andere manier te kijken naar geestelijke gezondheid. Zou het wellicht zo kunnen zijn dat sommige psychische aandoeningen een spirituele betekenis hebben en dat degenen die een andere manier van denken ervaren mogelijk een belangrijke boodschap hebben om te delen met de wereld? Wat is de boodschap die deze mensen proberen over te brengen? En hoe kunnen we als samenleving luisteren naar en reageren op deze boodschappen? De zoektocht naar een meer holistische en inclusieve benadering van geestelijke gezondheid, die ook de spirituele en culturele dimensies van psychische ‘aandoeningen’erkent en respecteert.

Zo’n vijf jaar geleden startte ik een zoektocht naar de betekenis van autisme in ons gezin. Noodgedwongen. De rek was eruit. Uitgeput.

Nieuwsgierig ook was ik, naar wat autisme in ons gezin wilde laten zien, naast een groot aantal andere ‘aandoeningen’ die er waren in mijn familiesysteem van herkomst, zoals ADHD, verslaving, psychose, depressie, fysieke en emotionele grensoverschrijding en kinderen die geen contact meer willen met hun ouders.

Het bracht me via allerlei omzwervingen, bij wat voor mij de kern is van autisme: αὐτός/autos – jezelf mogen zijn, in verbinding met je eigen, unieke zelf. Dat autisme een spiegel is, die wil laten zien wat er uit verbinding is gegaan, om die verbinding vervolgens weer te herstellen.

Het was en is nog steeds een mooie en ook intense reis. Een reis die me veel leerde over sjamanisme en hoe we als mens allemaal onderdeel zijn van een groter geheel dat ons verbindt. Over het belang van het kunnen voelen van je eigen innerlijke kompas. Over de wijsheid van paarden en van dromen. En over het belang van gronden in je eigen lijf.

In opstellingen die ik zelf volgde en de jaren erna ook zelf begeleidde werd het patroon zichtbaar en keer op keer bevestigd. Familiesystemen waarin autisme een rol speelt zijn systemen waarin ergens de verbinding verloren is gegaan. En de persoon met autisme de boodschapper lijkt te zijn van de verhalen die zijn vergeten. Zodat gezien kan worden wat gezien mag worden, zodat iedereen in het systeem de verbinding met zichzelf kan herstellen en om van daaruit zijn of haar eigen plek in kan nemen.

Bedrading in overvolle hoofden en ogenschijnlijke chaos
Die symbool staat voor verstrikkingen in het familieveld
Een veld met marionetten waarvan alle touwtjes in de knoop zitten
En niemand nog zijn eigen touwtjes in handen lijkt te hebben

Touwtjes die mensen de mond snoeren
Waardoor jezelf uiten onmogelijk wordt
Of touwtjes die zorgen dat mensen vallen of struikelen
Of niet meer vooruitkomen

Verhalen die niet verteld mochten worden
Overledenen die geen plek hebben kregen
Of van wie we het bestaan niet kennen
Grensoverschrijding, onderdrukking
Niet(s) meer kunnen voelen
Zwarte gaten in het geheugen in het familiesysteem
Verloren krachtdelen en verloren talenten

Een veld waar schuld en onschuld elkaar ontmoeten
Elkaars gelijke zijn
En erom vragen gezien te worden
Allebei

Zodat iedereen meester kan worden
Over zijn eigen marionet
De knopen mag ontwarren
Zijn eigen antwoorden mag zoeken en vinden
En zijn eigen pad kan lopen
Touwtjes mag doorknippen die niet (meer) dienen
Of juiste nieuwe verbindingen mag leggen
Eigen wijs-heid kan ontwikkelen
Om te kunnen groeien vanuit eigen intrinsieke motivatie

Een zoektocht naar gronding ook
Een ziel op zoek naar verbinding met het lijf
Zodat overprikkeling
Kan transformeren naar sensitiviteit
En naar verloren talent

Hoe er soms vooral tijd en ruimte nodig zijn
Om uit de verstrikking te komen
En het veld van wijsheid en verbinding te ontmoeten

Dankbaar voor de wijsheid
En de spiegel van het ‘gekke’ brein
Voor een nieuwe kijk
En een nieuw perspectief

 

---

Als systemisch begeleider gebruik ik opstellingen, symboliek, dromen en soul joiurneys om wat uit verbinding is gegaan weer te verbinden.

Photo credits: Pablo Hermoso – Unsplash

Documentaire: Crazywise, Phil Borges, 2016

#crazywise #autisme #intergenerationeeltrauma #verbinding #verstrikking #wijsheid #systemischwerken